Skip to main content

3 maart 2023

3 maart 2023

Transities in de slimme stad versnellen: Waar duurzaam en digitaal samenkomen

Niels Back

Adviseur

0703763636

Het doel is duurzaam, het middel is digitale innovatie en de plek is de stad

Transities naar een duurzame wereld vragen om systeemverandering en actie. De urgentie om te versnellen is groot: wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen zorgen voor ernstige risico’s voor onder meer onze veiligheid, gezondheid, vitale infrastructuur, economie en biodiversiteit. Zo vraagt de klimaattransitie om een systeem waar de emissie van broeikasgassen wordt beperkt om ernstige klimaatverandering zoveel als mogelijk af te wenden. De energietransitie vraagt daarnaast om een nieuw systeem dat niet op centraal opgewekte fossiele energie draait, maar op decentraal opgewekte hernieuwbare energie. En de mobiliteitstransitie draait om de overgang naar een systeem waar duurzame en groene (deel)mobiliteit centraal staan, in plaats van vervoer op fossiele brandstoffen.

Steden zijn magneten van duurzaamheidstransities, waar zowel uitdagingen als oplossingen op het gebied van duurzaamheid liggen te wachten op actie. De verwachting is dat in 2050 68% van de wereldbevolking in steden woont en steden zijn nu al verantwoordelijk voor 70% van de wereldwijde CO2-uitstoot, terwijl ze slechts 0,5% van het aardoppervlak beslaan. Digitalisering kan duurzaamheidstransities versnellen, juist in de stad. Innovatieve digitale oplossingen kunnen op de beperkte ruimte van de stad maatschappelijke waarde creëren. Zo kan digitale technologie efficiënter energiegebruik van gebouwen in de stad bewerkstelligen door realtime bij te sturen, of kunnen sensoren die de afwatering in de stad meten het water efficiënt over de stad verdelen en helpen om de stad klimaatadaptief te maken.

Ambitie én uitvoering cruciaal om te versnellen

Zowel duurzaamheid als digitalisering staan hoog op de politieke en bestuurlijke agenda, in Nederland en daarbuiten. In het coalitieakkoord staan stevige duurzame ambities om voor 2030 55% emissiereductie te behalen, ondersteund door een minister voor Klimaat en Energie en een klimaat- en transitiefonds van €35 miljard. Digitalisering wordt in het akkoord beschreven als een kans voor samenleving en economie met ambities voor Nederland als digitaal knooppunt en investeringen in innovatieve chips- en sleuteltechnologieën. Bij onze oosterburen waren de 2 D’s, te weten Digitalisierung (digitalisering) en Dekarbonisierung (decarbonisatie), dé grote thema’s tijdens de Bondsdagverkiezingen. En in Europa is er een missie geformuleerd om 100 klimaatneutrale en slimme steden in 2030 te hebben gerealiseerd met bijbehorend R&I-budget. Kortom, er zijn volop ambities. De uitvoering is echter complex en blijkt vaak de achilleshiel. Hoe kunnen we ambities in de praktijk te brengen?

Samen werken aan transities in de duurzame en slimme stad

Duurzaamheidstransities bieden volop kansen voor overheden, bedrijven en kennisinstellingen, die steden niet in splendid isolation kunnen verzilveren. Een integrale aanpak is nodig: coördinatie tussen overheden (Europees, nationaal en lokaal) in het formuleren en uitwerken van duurzame en digitale ambities is essentieel.

Maar overheden kunnen het niet alleen: samenwerking tussen publieke en private partijen is voor het versnellen van transities cruciaal. Bedrijven kunnen het verdienvermogen op het gebied van duurzame en slimme steden vergroten door de verbinding te zoeken met maatschappelijke doelstellingen zoals de SDG’s en deze vertalen in business cases. En kennisinstellingen kunnen helpen het lerend vermogen te versterken: binnen experimenten en living labs, maar ook in de opschaling van experimenten naar andere steden in binnen- en buitenland. Overheden kunnen in de samenwerking met andere partijen een kameleonrol innemen: dan weer adviserend, dan weer verbindend en dan weer faciliterend. Zo kunnen ze partijen adviseren over hoe tot duurzaamheidsactie te komen, partijen faciliteren in het creëren van innovatieve oplossingen door het opzetten van pilotomgevingen en het stellen van duidelijke en concrete doelen, en kunnen ze partijen verbinden zodat innovaties kunnen worden opgeschaald naar andere steden.

Duurzaam en digitaal versterken elkaar dus in de stad mits wordt samengewerkt, volgens de filosofie van 1+1=3. Hoe zet jouw stad digitalisering in als versneller van duurzaamheidstransities?

Het doel is duurzaam, het middel is digitale innovatie en de plek is de stad

Transities naar een duurzame wereld vragen om systeemverandering en actie. De urgentie om te versnellen is groot: wateroverlast, hitte, droogte en overstromingen zorgen voor ernstige risico’s voor onder meer onze veiligheid, gezondheid, vitale infrastructuur, economie en biodiversiteit. Zo vraagt de klimaattransitie om een systeem waar de emissie van broeikasgassen wordt beperkt om ernstige klimaatverandering zoveel als mogelijk af te wenden. De energietransitie vraagt daarnaast om een nieuw systeem dat niet op centraal opgewekte fossiele energie draait, maar op decentraal opgewekte hernieuwbare energie. En de mobiliteitstransitie draait om de overgang naar een systeem waar duurzame en groene (deel)mobiliteit centraal staan, in plaats van vervoer op fossiele brandstoffen.

Steden zijn magneten van duurzaamheidstransities, waar zowel uitdagingen als oplossingen op het gebied van duurzaamheid liggen te wachten op actie. De verwachting is dat in 2050 68% van de wereldbevolking in steden woont en steden zijn nu al verantwoordelijk voor 70% van de wereldwijde CO2-uitstoot, terwijl ze slechts 0,5% van het aardoppervlak beslaan. Digitalisering kan duurzaamheidstransities versnellen, juist in de stad. Innovatieve digitale oplossingen kunnen op de beperkte ruimte van de stad maatschappelijke waarde creëren. Zo kan digitale technologie efficiënter energiegebruik van gebouwen in de stad bewerkstelligen door realtime bij te sturen, of kunnen sensoren die de afwatering in de stad meten het water efficiënt over de stad verdelen en helpen om de stad klimaatadaptief te maken.

Ambitie én uitvoering cruciaal om te versnellen

Zowel duurzaamheid als digitalisering staan hoog op de politieke en bestuurlijke agenda, in Nederland en daarbuiten. In het coalitieakkoord staan stevige duurzame ambities om voor 2030 55% emissiereductie te behalen, ondersteund door een minister voor Klimaat en Energie en een klimaat- en transitiefonds van €35 miljard. Digitalisering wordt in het akkoord beschreven als een kans voor samenleving en economie met ambities voor Nederland als digitaal knooppunt en investeringen in innovatieve chips- en sleuteltechnologieën. Bij onze oosterburen waren de 2 D’s, te weten Digitalisierung (digitalisering) en Dekarbonisierung (decarbonisatie), dé grote thema’s tijdens de Bondsdagverkiezingen. En in Europa is er een missie geformuleerd om 100 klimaatneutrale en slimme steden in 2030 te hebben gerealiseerd met bijbehorend R&I-budget. Kortom, er zijn volop ambities. De uitvoering is echter complex en blijkt vaak de achilleshiel. Hoe kunnen we ambities in de praktijk te brengen?

Samen werken aan transities in de duurzame en slimme stad

Duurzaamheidstransities bieden volop kansen voor overheden, bedrijven en kennisinstellingen, die steden niet in splendid isolation kunnen verzilveren. Een integrale aanpak is nodig: coördinatie tussen overheden (Europees, nationaal en lokaal) in het formuleren en uitwerken van duurzame en digitale ambities is essentieel.

Maar overheden kunnen het niet alleen: samenwerking tussen publieke en private partijen is voor het versnellen van transities cruciaal. Bedrijven kunnen het verdienvermogen op het gebied van duurzame en slimme steden vergroten door de verbinding te zoeken met maatschappelijke doelstellingen zoals de SDG’s en deze vertalen in business cases. En kennisinstellingen kunnen helpen het lerend vermogen te versterken: binnen experimenten en living labs, maar ook in de opschaling van experimenten naar andere steden in binnen- en buitenland. Overheden kunnen in de samenwerking met andere partijen een kameleonrol innemen: dan weer adviserend, dan weer verbindend en dan weer faciliterend. Zo kunnen ze partijen adviseren over hoe tot duurzaamheidsactie te komen, partijen faciliteren in het creëren van innovatieve oplossingen door het opzetten van pilotomgevingen en het stellen van duidelijke en concrete doelen, en kunnen ze partijen verbinden zodat innovaties kunnen worden opgeschaald naar andere steden.

Duurzaam en digitaal versterken elkaar dus in de stad mits wordt samengewerkt, volgens de filosofie van 1+1=3. Hoe zet jouw stad digitalisering in als versneller van duurzaamheidstransities?

PUBLICATIES

VRAGEN?


Stuur mij een bericht