Kansen voor transparantie met de Woo

De gemeente Rotterdam wil het vertrouwen in de overheid vergroten door de burger meer bij het openbaar bestuur te betrekken en participatiemogelijkheden te vergroten. Een voorwaarde daarbij is het verbeteren van de informatiepositie van de burger zodat die kan meedenken en meebeslissen bij de uitvoering van gemeentelijke taken. Het voldoen aan de Wet open overheid is een eerste aanzet, maar de gemeente vraagt zich af of een stap verder mogelijk is.

Opdracht

De Gemeente Rotterdam heeft twee scenario’s benoemd;

  • het ‘Scandinavisch model’ waarbij alle informatie openbaar wordt gemaakt
  • het scenario ‘In Optima Forma’ waarbij de burger zelf kan meedenken en meebeslissen.

 

De opdracht vanuit de Gemeente Rotterdam was als volgt;

Geef voor beide scenario’s aan wat de impact is op de werkwijze van de organisatie vanuit zowel het perspectief van de burger als de ambtenaar.

Werk de scenario’s op een inspirerende en verbeeldende wijze uit zodat duidelijk wordt wat eronder wordt verstaan, wat de doelen en ambities zijn en wat de reikwijdte is.

Koppel de scenario’s aan bestaande ontwikkelingen zoals ´Werken aan stad en wijk´, haar opvolger ‘Wijk aan Zet’ en ‘Right to Challenge’.

Aanpak

Allereerst is een referentiemodel en begrippenkader geschetst voor het openbaar maken van overheidsinformatie.

Op basis van het openbaarheidsprincipe van de Zweedse overheid is het scenario ‘Scandinavisch model’ uitgewerkt.

Aan de hand van het NSOB-model voor sturingsstijlen is het scenario ‘In Optima Forma‘ uitgewerkt waarbij burgers daadwerkelijk kunnen meedenken en meebeslissen.

Tenslotte zijn op basis van een aantal interviews beide scenario’s vertaald naar de Rotterdamse situatie en is de impact geschetst op informatievoorziening, processen, werkwijze en besturing.

Resultaat

De resultaten zijn verwerkt in een rapport, een praatplaat en een compacte presentatie. De eindconclusie is dat je burgers niet betrekt door ze meer informatie te geven, maar vooral door:

  • Te luisteren naar wensen;
  • Uit te leggen hoe de gemeente keuzes maakt, en;
  • Aan te geven wanneer en hoe de burger die kan beïnvloeden.

 

Het verdergaand openbaar maken van gemeentelijke informatie is daarmee geen doel, maar een randvoorwaarde. De persoonlijke leefomgeving van burgers vormt het startpunt aangezien keuzes daarover de burger direct raken. Omgaan met openbaarmaking in de toekomst vergt een samenhangende verandering in de informatiehuishouding, sturing, werkwijze en cultuur waarbij elementen van beide scenario’s zijn verwerkt.

Waarom PBLQ

De gemeente Rotterdam heeft PBLQ gevraagd voor deze opdracht op basis van expertise en kennis van de gemeente. PLBQ heeft een jarenlange ervaring met het verbeteren van de informatiehuishouding van overheidsorganisaties.