Eind mei vond het congres Veerkrachtige Crisisbeheersing van het Nederlands Instituut Publieke Veiligheid plaats in Bussum. Een bijzondere gelegenheid waar ruim 600 professionals samenkwamen om stil te staan bij de publieke veiligheid. En dat de urgentie op dit onderwerp groeit, was al te zien aan het feit dat het congres heeft moeten verplaatsen naar een grotere locatie. Adviseurs Lisa Pieters en Kirsten Allijn waren aanwezig bij dit congres. Beiden zijn afgestudeerd in crisis en security management, zijn werkzaam als adviseur veiligheid en kennen het belang van goede samenwerking in het veiligheidsdomein. Samenwerking, urgentiebesef op crisisbeheersing en veerkracht stonden als thema’s op de voorgrond van de dag.
Gedurende de dag stond als eerste samenwerking centraal. Samenwerking tussen de verschillende veiligheidspartijen, maar juist ook samenwerking tussen deze partijen, de overheid en burgers wordt steeds relevanter. The whole of society approach was een veel gebruikte term die dag en legt de nadruk dat publieke veiligheid gewaarborgd moet worden door de hele samenleving, zo ook burgers en bedrijven. Sinds een aantal jaar wordt steeds duidelijker dat de samenleving zich beter moet gaan voorbereiden op bedreigingen. Crisis en bedreiging kan zich in verschillende vormen uiten, zowel digitaal als fysiek. Hierbij valt te denken aan oorlogsdreiging, een overstroming, een online aangejaagde ordeverstoring, een hack of grote branden.
Zowel tijdens het voorbereiden op mogelijke bedreigingen in de zogenoemde koude fase als tijdens het mitigeren van gevolgen tijdens de zogenoemde hete fase van een ramp, is goede samenwerking tussen partijen van levensbelang. Zo signaleerde de NIPV dat de afgelopen jaren het preventiebewustzijn in Nederland is gedaald en met name de samenwerking tussen bedrijfsleven en burgers afgenomen is.
Een manier om goed samen te werken in tijden van crises, maar ook in de voor- en nafase, is netcentrisch werken. Dit is een werkwijze om binnen een netwerk van betrokkenen informatie uit te wisselen door middel van centrale regievoering en een gezamenlijk beeld. Hiervoor is vertrouwen tussen de partijen essentieel. Zo werkt Rijkswaterstaat al netcentrisch met verschillende partijen. Er is echter nog geen veilige manier om bedrijven en burgers toe te voegen aan dit netwerk, zoals bij het voorbereiden en mitigeren van een ramp. Om deze veilige samenwerking op te kunnen zetten, zijn veilige en goed beoefende systemen nodig evenals een veilige manier van gegevensuitwisseling.
Daarnaast was veerkracht en urgentiebesef bij burgers een terugkerend thema. Zo is de laatste jaren gebleken dat Nederlanders steeds meer verwachten van de overheid in het voorkomen van crises en de opzet en uitvoering van de nazorg. In andere landen zoals Zweden wordt the whole society approach gehanteerd. Hier leeft een beduidend hoger urgentiebesef onder burgers en zijn er veel lokale initiatieven om elkaar te ondersteunen tijdens een mogelijke crisis. Het is evident dat burgers in Nederland meer eigen verantwoordelijkheid en veerkracht moeten ontwikkelen om de samenleving te ondersteunen voor, tijdens en na een crisis.
Al met al is de notie duidelijk dat de perceptie rondom crisisbeheersing verandert. Er bestaan een groot aantal dreigingen waarbij de vraag niet meer is of deze zich gaan manifesteren, maar wanneer deze gaan plaatsvinden. Om crisisbeheersing goed op te zetten, is samenwerking nodig tussen alle partijen, urgentiebesef onder burgers en bedrijven en veerkracht. Meer partijen betekent meer oog voor gestroomlijnde gegevensuitwisseling en communicatie, een gezamenlijk beeld en centrale regievoering. Dit roept diverse informatievraagstukken op. Hoe kunnen we netcentrisch werken opzetten? Hoe wisselen we veilig gegevens uit tussen burger, overheid en bedrijf? Hoe maak je die communicatie duidelijk voor elk persoon? Hoe regel je bijvoorbeeld deze informatiestromen tussen al deze verschillende partijen in? PBLQ is bij uitstek een partij die veiligheidsorganisaties kan helpen met het beantwoorden van strategische informatie vraagstukken en het implementeren van gegevensuitwisseling.
De NIPV beargumenteerde tijdens het congres dat zowel burgers, bedrijven als overheidsorganisaties veerkrachtig zijn en nodig zijn in crisisbeheersing. Aan het einde van de dag werd het boek “de veerkracht van Nederland” door de NIPV gepresenteerd.
